Taha Abdurrahman’ın Ahlâk Felsefesi

Taha Abdurrahman, ahlâkın dinden ayrıştırılmasını ifade etmek üzere dehrâniyye terimini önermekte ve seküler ahlâk diyebileceğimiz dehrâniyye paradigmasına karşı ilâhî emanet paradigmasına ait bir yöntem ortaya koymaktadır. Taha Abdurrahman, Batı’da dini ve ahlâkı birbirinden ayrıştırarak seküler bir ahlâk tesis etmeye yönelik en önemli dört paradigmayı bu çalışmasında detaylı şekilde analiz etmektedir. Bunlar Jean-Jacques Rousseau’nun vicdanın otoritesini benimseyen “natüralist yaklaşım”ı; Immanuel Kant’ın saf aklı ve irade otoritesini benimseyen “eleştirel yaklaşım”ı; Émile Durkheim’in toplum otoritesini benimseyen “toplumcu yaklaşım”ı ve son olarak Luc Ferry’nin sevgiye atıfla tanrılaşmış insan otoritesini benimseyen “hümanist yaklaşım”ıdır. Bu yaklaşımlar Tanrı’yı devre dışı bırakan ve dünyevî bir ahlâk arayışı içinde olan paradigmalardır. Bunlara mukabil ilâhî emanet paradigması, ahlâkî bir eylem alanıdır. Ayrıca bu, dinin fıtrî ve zamana bağlı iki formu olduğu tezinden hareketle çift yönlü bir ahlâkîleşme projesidir.